STRAATNAMEN EN HUISNUMMERS

In de ‘wegenlegger’ worden opgenomen de wegen en voetpaden, welke als openbaar moeten worden beschouwd. Daarbij wordt aangegeven waar zij liggen, waarbij meestal wordt begonnen met een weg aan de grens van een aangrenzende gemeente en vandaaruit wordt verder gebouwd in de diverse windrichtingen. De eerste wegenlegger van de gemeente Bergharen is vastgesteld op 28 oktober 1891 en gewijzigd vastgesteld door Gedeputeerde Staten op 22 augustus 1893 en vervolgens diverse keren gewijzigd.

Omdat door de ruilverkaveling Rijk van Nijmegen-Noord, waarbij nagenoeg de gehele gemeente Bergharen was betrokken, een plan van wegen en waterlopen werd ontworpen, hetwelk is vastgesteld door Gedeputeerde Staten op 11 september 1972, is de gehele wegenlegger in feite buiten werking gesteld en kan dit plan alleen nog als juist worden aanvaard. Alleen ontbreekt het bij de ruilverkaveling aan een naamgeving en dus moet de gemeente toch weer aan een nieuwe wegenlegger beginnen.

Bergharen had dan wel een pracht van benamingen aan de diverse wegen en voetpaden gegeven en deze waarschijnlijk ook al tientallen jaren gebruikt, tot 1969 werden ze in het bevolkingsregister niet gebruikt. Tot dan was er sprake geweest van A-B-C-nummering, waarbij Bergharen de A-nummers had, Hemen B en Leur C. Daarvoor was een bepaling opgenomen in de Algemene Politie Verordening van de gemeente. Bergharen begon met Al bij Janssen op het Zwemsel – tegenwoordig Stompendijk – en eindigde bij Café Fleuren, tegenwoordig Fourage- en Transportbedrijf Fleuren aan de Grotestraat met A194. In Hemen lag het begin bij B1 aan de Hernense Meer in de Molenhoek en het einde met. B91 bij de Brouwerij, het tegenwoordige sportcomplex Schaarweide, ook aan de Stompendijk. Leur begon met Cl op het Achterloo en eindigde met C42 op de Flerde.

Vooral na 1945 werden vele tussennummers ingevoegd met a, b, c, enz. vanwege de toenemende woningbouw, totdat er op den duur niet meer uit te komen was. Ook was te voorzien, dat een totaal nieuwe nummering geen uitkomst was,

omdat er nieuwe wijken ontstonden, waarbij een doorlopende nummering grote verwarring zou stichten. Toch werd niet zonder slag of stoot de nieuwe nummering per straat ingevoerd met links oneven en rechts de even nummers, zoals op de meeste plaatsen – behalve in Druten, waar het andersom was en is – al het geval was. Het was overigens een hele overgang van het ene systeem naar het andere. Diverse postboden en gemeente-ambtenaren kenden de oude nummering volledig uit hun hoofd en moesten er wel even aan wennen. Daarbij kwam nog, dat er een aantal straten soms meer dan één naam had, zoals bijvoorbeeld de huidige Elzendweg in Bergharen, die door de ene Molenstraat en de andere Bergweg werd genoemd. De Grotestraat was Lamerstraat en gedeeltelijk Hogeweg en de Deesterweg was Harensestraat, maar die naam werd eveneens gebruikt voor een gedeelte van de Schaarsestraat.

In Hernen kwamen er problemen met de Molenhoek en de Meerenburg, want Molenhoek had altijd de boventoon gevoerd, ook bij de Meerenburgers. Er was een Sluisstraat, waarvan een gedeelte ook

Zandbergseweg werd genoemd en in 1969 de naam Dreef kreeg, terwijl de doodlopende zijtak de naam Sluisstraat mocht behouden.

In Leur staken moeilijkheden op bij de Leurseweg, die Leurselaan en ook Bossestraat was genoemd. De Dorpsstraat was al de derde in de rij der Dorpsstraten, want Bergharen en Hernen hadden er ook al een. Van de Puitsestraat werd een stuk afgesnoept, om Leur ook een Dorpsstraat te geven, terwijl de Kolksestraat van het toneel verdween en bij de Hernense Broekstraat werd gevoegd.

Het volk kwam in beweging, want het had de intentie om de zo lang ingewortelde gewoonten en met name de ingewortelde namen en A-B-C-nummers te behouden. Het nieuwe adres zou geld kosten, want de adreswijziging moest aan vele instanties en familie en bekenden worden doorgegeven. Dat kostte postzegels en postzegels kostten geld.

Nu werden de officiële instanties, zoals telefoon, waterleiding, elektriciteitsmaatschappij, enz. vanwege de gemeente in kennis gesteld, maar de rest moesten de mensen zelf regelen.

Maar goed, de dorpelingen hadden de raadsbeslissing gehoord en ze waren niet gewend zich daartegen te verzetten. Er waren er wel enkelen, die morden, maar de massa aanvaardde gedwee de nieuwe nummering. Na een paar maanden praatte er niemand meer over. De oude straatnamen, die al enkele jaren in het archief verdwenen zijn, worden hier echter ter herinnering voor het nageslacht vastgelegd.

De huidige straatnamen voegen we er ook aan toe.

Het ligt in de bedoeling van nieuw Wijchen om van Achterloo Achterloseweg te maken, aansluitend daarbij op de bestaande weg in Wijchen en ter voorkoming van verwisseling met de buurt Achterloo.