Over een gemeentelijke periode van 166 jaar schrijven betekent het raadplegen van zo’n grote hoeveelheid archiefstukken, dat het wel noodzakelijk is vele beperkin­gen op te leggen. Het zou anders een beschrijving worden van enkele duizenden bladzijden en dat is in een korte periode op de eerste plaats niet haalbaar en even­min betaalbaar. Er zijn diverse onderdelen in deze periode aan te wijzen, waarover alleen al een uitvoerig boek geschreven zou kunnen worden. In de loop der jaren kan dat dan best nog eens gedaan worden door historici of als scriptie; doch het gaat er nu over een aantal gegevens vast te leggen als herinnering aan iets dat gaat verdwijnen. Na 166 jaar wordt de gemeente Bergharen, welke in 1818 is ontstaan door samenvoeging van Bergharen met Hernen-Leur, ook zelf opgeheven en samengevoegd met Wijchen en Batenburg per 1 januari 1984.

Alleszins een reden om hierover een boek uit te geven en aan ieder gezin in de gemeente een exemplaar beschikbaar te stellen.

Dit boek moet niet als een wetenschappelijke uitgave worden gezien, doch als een verzameling van gegevens, die aangeven wat Bergharen was. Hoe Bergharen was. Wat de dorpen Bergharen, Hernen en Leur van tijd tot tijd meemaakten en hoe de ontwikkeling is geweest.

In deze tijd van technische vooruitgang zijn er vaak in één jaar tijds meer veran­deringen te melden, dan vijftig of soms honderd jaar uit de vorige eeuw. Wie van de oude tijd weinig meemaakte en er ook Weinig van af weet, zal stomver­baasd staan over de primitiviteit, waarmee de bevolking vroeger leefde en over de futiliteiten, waarover toch edelachtbare gemeentebestuurders hebben vergaderd en beslist.

Toch is het die bevolking van vooral uit deze eeuw die de grondslagen voor een beter bestaan voor de mens van vandaag heeft gelegd. Hieraan en aan het leven met een zeer schamel bestaan nog eens te worden herin­nerd, zal misschien van nut kunnen zijn voor ons, nu we terecht zijn gekomen in een tijd, dat we de klok terug moeten draaien.

Voor het verzamelen van de gegevens is hoofdzakelijk geput uit het eigen gemeen­telijk archief, dat nu nog grotendeels in de archiefbewaarplaats en met name in de kelder, die als kluis is ingericht, is opgeslagen. Het andere gedeelte bevindt zich in de kelder van het kasteel en ook van het nieuwe gemeentelijke kantoorgebouw in Wijchen. Ook het Rijksarchief in Arn­hem, de bibliotheek Arnhem, het Bergharens kerkelijk archief en het archief van het Polderdistrict Maas en Waal, dat is opgeslagen in het Nijmeegs archief, zijn geraadpleegd.

Enkele mensen, die hiervoor belangstelling hadden, hebben uren en dagen be­steed aan het doorlezen van notulen en archiefstukken en daaruit de te gebruiken gegegevens genoteerd. Alleen al die verzameling is zo groot, dat er voor de toe­komst nog van alles kan worden gereserveerd om er nog vaak over te schrijven. Verder zijn de verenigingen en bedrijven benaderd en ook zij hebben er een plaats­je, zij het beperkt, in gekregen.

Een der oudst bekende schoolfoto’s uit Bergharen van 1906. De foto is genomen bij de R.K. Kerk. V.l.n.r. – bovenste rij: Jan-Berets, Drieka van Aar, Pieta van Buren, Anna Bernts, Anna van Buren, Johan Lowiessen, Mina van Mullekorn, Nellie Verheijen. Tweede rij: Mina Verploegen, Nillesen, Anna Lowiessen, Marie Luijben (met bord). Beth Krutwagen, Jo van Buren, Marie Verheijen. Derde rij: Rika Verploegen, Pieta Luijben, meester Lokven. Onderste rij: Wim Krutwagen, Toon van Buren, Piet van Rossum, Rika de Jong, Anneke de Jong, Richard Pekel, Bertha Nillesen, dochtertjes van Lokven.

Hoe internationaal Bergharen, Hemen en Leur zijn ingesteld, is ook zoveel mogelijk vermeld.

Het mag dan een boek zijn, dat de gemeente uitgeeft, het zijn niet alleen gemeen­telijke gegevens, die zijn verwerkt. Het hele reilen en zeilen van de dorpsgemeenschappen is opgenomen.
Getracht is vooral ook die gegevens te vermelden, welke juist het gewone volk aanspreken, maar ook voor de meer intelligente lezers en vooral voor de historici nog interessant genoeg zijn om te worden gelezen en geraadpleegd. Foto’s mochten uiteraard niet ontbreken en daarbij is meer aandacht besteed aan de oude dan aan de nieuwe tijd. Foto’s van dit moment worden uitgebreid ge­maakt en bewaard. Nagenoeg geen huis mis of ér is een foto van. De schaarse oude foto’s verdienen echter een plaats, omdat zij aan de meeste mensen niet bekend zijn. Moge het boek een plaats innemen in alle boekenkasten van Bergharen, Herhen en Leur, maar ook nog in vele andere plaatsen, waar ook ter wereld. Het zoeken en het schrijven is dan niet tevergeefs geweest.